Winnym szlakiem - Francja

Zibi · 2017-12-10 08:37:24

Wina francuskie – wina produkowane we Francji, pod względem powierzchni upraw winorośli (po Hiszpanii) drugim kraju na świecie, pod względem wielkości produkcji – liderem (przy czym w niektórych rocznikach Włochy produkowały więcej). Powierzchnia upraw wynosiła w 2010 roku 825 000 ha, a kraj wyprodukował wtedy 44,9 mln hl wina.

Historia

Winorośl była uprawiana we Francji już w czasach starożytnych, najpierw w regionie śródziemnomorskim, a później także w głębi kraju. Liczne popularne obecnie na całym świecie odmiany (merlot, cabernet sauvignon, chardonnay, chenin blanc) wywodzą się stąd. Załamanie przemysłu winiarskiego przyniosła klęska filoksery w II połowie XIX wieku. Od XX wieku Francja boryka się z nadprodukcją wina, czemu próbuje się przeciwdziałać subwencjami na karczowanie winnic i destylacją na alkohol.

Wino Château Pétrus, produkowane w apelacji AOC Pomerol we Francji w 95% ze szczepu merlot utrzymywało przez 20 lat tytuł najdroższego wina świata.
Odmiany

Dwie trzecie winnic jest obsadzone czerwonymi szczepami winorośli. Spośród nich najważniejsze to merlot, grenache, syrah, cabernet sauvignon, carignan, cabernet franc, pinot noir i gamay.

Najważniejszymi (pod względem powierzchni upraw) białymi odmianami były w 2010 roku ugni blanc, chardonnay, sauvignon blanc. melon de bourgogne i sémillon, każda z nich uprawiana na ponad 10 000 ha. Pierwsza z nich ma mniejsze znaczenie w produkcji win stołowych, a częściej jest uprawiana w celu destylacji na koniak albo armaniak.
Regiony winiarskie

Winorośl jest powszechnie uprawiana na terenie kraju. Najważniejsze regiony winiarskie leżą w południowej i środkowej części kraju[15].

Bordeaux AOC – producent legendarnych win czerwonych i w niewielkiej ilości białych
Burgundia (Bourgogne AOC) – znana z lekkich win czerwonych z odmiany pinot noir i białych z chardonnay (np. chablis)
Langwedocja (Languedoc AOC)
Dolina Rodanu (Côtes du Rhône AOC) – produkuje głównie krzepkie wina czerwone
Szampania (Champagne AOC) – obok Alzacji najbardziej wysunięty na północ region winiarski Francji, słynący z win musujących
Alzacja (Alsace AOC) – granicząca z Niemcami i słynąca z produkcji win białych
Dolina Loary (np. Vouvray AOC)
Jura i Sabaudia
Prowansja (np. Côtes de Provence AOC)
tzw. Sud-Ouest (Południowy Zachód, np. Gaskonia)

Klasyfikacja

Francuski system klasyfikacji win jest skomplikowany i w momencie powstania w 1935 był pierwszym obejmującym cały kraj. W większości przypadków producenci starają się oznaczyć wino określeniem, które będzie jak najbardziej ograniczone terytorialnie.

wina stołowe – vin de table, najprostszy rodzaj wina, produkowanego masowo z winogron, które mogą pochodzić z różnych regionów Francji. Może także być mieszane z kilku roczników[9].
wina regionalne – vin de pays, po raz pierwszy zdefiniowane w 1968 roku wina pochodzące z regionu wskazanego w nazwie, np. Vin de Pays d'Oc (Langwedocja). Często stosowane dla win jednoodmianowych w przypadku, gdy miejscowa apelacja wymaga mieszania kilku szczepów albo gdy nie spełniają innych jej przepisów (np. ograniczenie wydajności, sposób winifikacji, wykorzystanie winogron z sąsiednich terenów itp.).
wina klasy VDQS – wina z wyróżnionych regionów, które nie osiągnęły jeszcze statusu samodzielnej apelacji, ale mają taki potencjał[9]. Kategoria jest marginalna – obejmuje ok. 1% win i z reguły stanowi przedsionek do uzyskania apelacji AOC.
wina oznaczone apelacją AOC – podlegające ostrym normom produkcyjnym i odwołujące się do tradycji; m.in. muszą być produkowane z odmian winogron określonych w rozporządzeniu, uprawiane w zdefiniowany sposób na ograniczonym terenie zwanym apelacją[9]. Regulacje dotyczą także procesu winifikacji i maksymalnej ilości wina, jakie wolno wyprodukować z hektara winnicy (ograniczenie zbiorów sprzyja koncentracji aromatów) oraz w niektórych przypadkach okresu starzenia w beczkach albo butelkach. Zgodność procesu produkcyjnego z przepisami jest kontrolowana przez organy nadzorcze. Istnieje więcej niż 470 apelacji AOC. Wśród apelacji wyróżnia się apelacje:
makroregionalne, obejmujące całe regiony. Przykładami mogą być: AOC Bordeaux, AOC Bourgogne (Burgundia) albo AOC Languedoc
regionalne apelacje, o mniejszym obszarze produkcji, rozpościerające się na obszarze kilku do kilkudziesięciu gmin i biorące swoją nazwę od nazwy regionu, np. Mâcon AOC, Corbières AOC, Haut-Médoc, Beaujolais AOC
subregionalną apelacją AOC, często biorące nazwę od jednej z miejscowości leżącej na terenie apelacji (np. Vouvray, Bandol).
wina z gminnych apelacji, gdzie certyfikowany rejon upraw jest ograniczony do jednej gminy. W zależności od regulacji nazwa gminy jest nazwą apelacji (Gigondas AOC) albo uzupełnia nazwę bardziej ogólnej apelacji (np. Tautavel w regionie Côtes du Roussillon może oznaczać swoje wina jako AOC Côtes du Roussillon-Villages Tautavel AOC)
wina z tzw. cru, pochodzące ze ściśle określonej i sklasyfikowanej winnicy. Typowe dla regionu Bordeaux, Burgundii i Alzacji. Spotykane jest także kategorii cru (np. 2ème cru classé - winnica II kategorii wśród wyróżnionych)

Producent spełniający wymagania apelacji ściślej określonej ma możliwość oznaczenia swojego wina jako pochodzące z apelacji bardziej ogólnej, jeśli np. uzna, że jest bardziej rozpoznawalna. Niektórzy podają na etykiecie określenia wskazujące na bardziej znany region obejmujący obszar produkcji tego wina, np. Vin de Bourgogne (wino burgundzkie) na winach z obszaru Mâconnais.

Kategoria AOC jest stopniowo zastępowana kategorią AOP (appellation d'origine protegée), znaną z innych wyrobów spożywczych.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wina_francuskie

Zibi · 2017-12-14 08:38:52

Rozszyfrować Francję: Słynne winnice

„Terroir” to dla Francuzów słowo klucz do zrozumienia wina.

Terroir to nie tylko rodzaj gleby do uprawy winorośli, ale i klimat panujący w regionie oraz mikroklimat w konkretnej parceli, z której wino pochodzi. To także topografia winnicy i jej otoczenie – wszystko, co sprawia, że cabernet z Pauillac smakuje nieco inaczej niż z St. Julien, mimo że te dwie winiarskie gminy w Bordeaux dzieli ledwie kilka kilometrów.

Francuscy winiarze od wieków uważają, że kombinacja tych elementów ma decydujący wpływ na smak wina, dlatego na etykietach win znad Loary, Żyrondy czy Rodanu znajdziemy przede wszystkim miejsce pochodzenia wina, a nie nazwę odmian, z których je zrobiono. Do niedawna nazw szczepów na głównej etykiecie wina w ogóle nie można było we Francji wymieniać (wyjątkiem była Alzacja, której tradycja winiarska wywodzi się jednak z Niemiec). Dziś te przepisy złagodzono i niektórzy winiarze wzorem konkurentów z Nowego Świata podpierają się nośnymi nazwami, takimi jak chardonnay, pinot noir czy cabernet sauvignon, jednak wciąż najważniejsze jest miejsce pochodzenia wina.

A.O.C. – co to takiego?

Piramida jakościowa win francuskich ma u podstawy vin de table, a więc wino stołowe, o którym wiemy zazwyczaj tyle, że jest białe lub czerwone. Te najprostsze wina to dziś jednak niewiele ponad 10 proc. całej produkcji we Francji. Znacznie liczniejszą grupę (ok. jedną trzecią) stanowią wina regionalne, vins de pays, które obwarowane są dość liberalnymi przepisami produkcji, ale pochodzą już z konkretnej krainy geograficznej.

Ponad połowa francuskich win ma zastrzeżony znak pochodzenia, A.O.C., czyli appellation d’origine contrôlée. Przepisy apelacji zakreślają precyzyjnie granice regionu, w którym uprawiano grona, przerobiono je na wino i zabutelkowano. Wymieniają dozwolone w danej strefie odmiany, określają maksymalną wydajność z hektara, długość dojrzewania i czas wejścia wina na rynek oraz dziesiątki innych szczegółów. Chodzi o to, by wino noszące nazwę konkretnego regionu było dla niego jak najbardziej typowe.

Apelacje w dzisiejszym kształcie zaistniały we Francji przed II wojną światową, choć warto pamiętać, że pierwszym francuskim produktem spożywczym, którego nazwę pochodzenia objęto oficjalną ochroną – już w XV w. – był ser roquefort. Także dziś stempel

A.O.C. mają nie tylko wina, ale i francuskie sery, mięso, a nawet masło, miód, soczewica czy lawenda.

Winiarskich apelacji jest we Francji ponad trzysta. Ich rozmiar może być bardzo różny – od wielkiej, ogólnej A.O.C. Bordeaux po maleńką A.O.C. Château-Grillet w dolinie Rodanu, liczącą mniej niż 4 ha.

Nazwę poszczególnych apelacji zawsze znajdziemy na etykiecie. Niekiedy będzie figurowała jako główna, najbardziej widoczna nazwa wina. Czasem producent woli jednak promować własną nazwę lub markę i to one będą najlepiej widoczne na butelce. Mimo to, pod spodem znajdziemy zawsze informację Appellation (tu nazwa apelacji, np. Côtes-du -Rhône) Contrôlée. Jeśli wino pochodzi tylko z jednej, konkretnej winnicy o szczególnym charakterze terroir (Francuzi określają takie miejsca słowem cru), jest wielce prawdopodobne, że jej nazwa także znajdzie się na etykiecie. Ponieważ stare krzewy dają zazwyczaj wino lepszej jakości, producent nie omieszka nas o tym poinformować, dodając termin vieilles vignes.
Akwitania, czyli Bordeaux

Tę nazwę znają wszyscy, którzy choć trochę interesują się winem. Region położony w zachodniej Francji, wokół Bordeaux – szóstego co do wielkości miasta w kraju, obejmuje ponad 60 tysięcy hektarów winnic. Powstają tu z jednej strony jedne z najdroższych i najsłynniejszych win świata, z drugiej ocean taniego wina, zazwyczaj w kolorze czerwonym, choć nie tylko.

W Bordeaux wino robi się przede wszystkim z odmian cabernet sauvignon, merlot, cabernet franc, malbec i petit verdot (czerwone) oraz sauvignon blanc, sémillon i muscadelle (białe i słodkie).

Region ciągnie się wzdłuż dwóch rzek – płynącej z południowego-zachodu Garrony i wijącej się ze wschodu Dordogne. Obie rzeki łączą się tuż za miastem Bordeaux, tworząc szerokie estuarium zwane Żyrondą. W widłach Garrony i Dordogne leży podregion „między dwoma morzami”, Entres-Deux-Mers, gdzie powstaje duża część popularnych win białych z Bordeuax. Północny brzeg Dordogne zwany często Prawym Brzegiem to kraina takich znanych A.O.C. jak St. Émilion oraz Pomerol. Ze względów klimatycznych dominuje tu merlot (ze sporym udziałem cabernet franc), co czyni wina delikatniejszymi i bardziej miękkimi. Mianem Lewego Brzegu określa się zaś obszary na południowo-zachodnim brzegu Żyrondy, czyli Médoc i Haut-Médoc. Tu dominuje cabernet sauvignon, a wina są bardziej „męskie”. To właśnie w Médoc leży kilka najsłynniejszych gmin użyczających swych nazw wielkim winom bordoskim: Margaux, St. Julien, Pauillac i St. Estèphe.

Na południe od miasta Bordeaux ciągną się podregiony Graves i jego szczególna część, Pessac-Léognan. Obok znakomitych win czerwonych powstają tu też najlepsze białe wina bordoskie. Jeszcze dalej na południowy wschód, nad Ciron, dopływem Garrony, leży nieduża apelacja Sauternes słynąca z win słodkich.
Burgundia, czyli mozaika terroir

Burgundia pozostaje odwiecznym rywalem Bordeaux w walce o miano najbardziej prestiżowego regionu winiarskiego Francji. Położona we wschodniej części kraju z pozoru wydaje się regionem łatwym do rozszyfrowania: zdecydowaną większość win czerwonych robi się tu z odmiany pinot noir, białe zaś z chardonnay. Na tym prostota Burgundii się kończy. Budowa geologiczna sprawia, że nawet sąsiadujące ze sobą działki mogą dawać wyraźnie różne w charakterze wina. W dodatku, w przeciwieństwie do Bordeaux, gdzie w rękach właścicieli są duże winnice, w Burgundii kilkudziesięciohektarowa parcela nosząca jedną nazwę miewa kilkunastu i więcej właścicieli, co oznacza, że pod tą samą nazwą możemy znaleźć bardzo odmienne wina.

Serce Burgundii stanowi położony wokół miasta Beaune region Côte d’Or, który dzieli się na część północną, Côte de Nuits (tu przeważają wina czerwone), oraz południową – Côte de Beaune, gdzie w przewadze jest chardonnay.

W północnej części Burgundii, niedaleko Auxerres, leży słynna A.O.C. Chablis wokół miasteczka o tej samej nazwie. Wszystkie tutejsze wina powstają z chardonnay – najprostsze to petit chablis, potem w piramidzie jakościowej znajdziemy chablis, wreszcie na szczycie znajdują się dwie kategorie win z poszczególnych crus: chablis premier cru oraz chablis grand cru. Te ostatnie są wyjątkowo długowieczne jak na białe wino.

Na południe od Côte d’Or leży duży podregion Côte Chalonnaise. Tutejsze apelacje: Bouzeron, Rully, Mercurey, Givry, Montagny to często źródło czerwonych i białych burgundów o bardzo dobrej relacji jakości do ceny.

Południowe krańce Burgundii należą do win białych. W Mâconnais króluje chardonnay, które w zależności od miejsca produkcji może występować jako A.O.C Mâacon, Mâcon-Village, Puilly-Fuissé, Saint-Véran oraz Viré-Clessé.

Poniżej Mâcon leży słynne Beaujolais, które teoretycznie wciąż zalicza się do Burgundii. Tutejsze czerwone wina robione są jednak z odmiany gamay i mają wyraźnie odmienny charakter od pinot noir z północy. Warto przy tym pamiętać, że beaujolais to nie tylko pite w listopadzie wino nouveau. Także tu powstają świetne, dużo poważniejsze wina.
Dolina Rodanu: północ – południe

Na południe od Lyonu, wzdłuż biegu potężnej rzeki Rodan, ciągnie się jeden z najważniejszych regionów winiarskich Francji. Tradycyjnie dzieli się go na dwie części. W północnej, między Vienne i Valence, bezwzględnie dominuje syrah. Tutejsze wina z tej odmiany z A.O.C. Côte-Rôtie, Saint-Joseph, Crozes-Hermitage, Cornas, przede wszystkim zaś z Hermitage uznawane są za światowy wzorzec metra dla syrah. W Condrieu i Château-Grillet króluje aromatyczna, pachnąca kwiatami biała odmiana viognier, której jeszcze niedawno groziło wyginięcie, dziś zaś jest jednym z najmodniejszych szczepów na świecie. Winnice w północnej części doliny Rodanu ciągną się wąskim pasem na obu brzegach rzeki.

Kilkadziesiąt kilometrów dalej, między Montélimar i Awinionem, leżą winnice południowej części doliny Rodanu. Panuje tu śródziemnomorski klimat, a wina są bardziej szczodre. Obok syrah uprawia się tu wiele innych odmian, przede wszystkim grenache, ale też mourvèdre, carignan i cinsault, a z pośród białych ugni blanc, roussanne, bourboulenc, picpoul, clairette oraz viognier.

Winnice zajmują nie tylko zbocza nad Rodanem, ale też boczne doliny, cały region jest zaś dużo bardziej rozległy niż północ. Najbardziej znanym winem południa jest châteauneuf-du-pape, złożony, wieloszczepowy kupaż, najczęściej w kolorze czerwonym, choć białe châteauneufy są także bardzo cenione.

W A.O.C. Tavel powstają świetne wina różowe, jedne z nielicznych w tym kolorze, które warto trzymać w piwnicy dłużej niż rok. Z kolei A.O.C. Muscat de Beaumes-de-Venise to źródło aromatycznych, słodkich win wzmacnianych.

Najbardziej popularnym winem znad Rodanu jest jednak szczere, soczyste i owocowe côtes-du-rhône. Apelacja obejmuje winnice w północnej i południowej części regionu. Wina wyższej jakości mogą nosić nazwę konkretnego miejsca pochodzenia, jak np. côtes-du-rhône plain de dieu.
Alzacja – kraina wyjątków

W Alzacji wszystko jest wyjątkowe. Butelki przypominają kształtem te znane z Niemiec, a nie z Burgundii czy Bordeaux. Na etykietach zawsze widnieją nazwy odmian, co w innych regionach Francji było do niedawna zabronione. Większość stanowią wina robione z jednej tylko odmiany, choć tradycyjnie Francuzi lubią kupaże kilku szczepów. No i prawie wszystkie są białe.

Alzacja to długi pas winnic wciśnięty między Wogezy a Ren, ciągnący się od okolic Strasburga aż po Altkirch, poniżej Miluzy, niedaleko granicy ze Szwajcarią. Dzieli się na Bas-Rhin na północy, gdzie powstają wina lżejsze, oraz Haut-Rhin, gdzie koncentrują się najlepsze winnice i powstają najbardziej cenione wina Alzacji. Ribeauvillé, Riquewihr, Turckheim, Eguisheim, Guebwiller i Thann to urokliwe miasteczka pełne szachulcowych budynków, a jednocześnie centra winiarskie regionu.

W regionie wyróżnia się 51 winnic o szczególnym terroir, które mają status grand cru. Większość leży w Haut-Rhin na wysokości 200-300 m n.p.m.

Najważniejsze odmiany to riesling, gewurztraminer (w Alzacji odmiana traci umlaut nad „u”), muscat, sylvaner i pinot gris. Tę ostatnią tradycyjnie nazywano tokay-pinot gris, jednak z chwilą wejścia Węgier do Unii Europejskiej w 2004 r. Alzatczycy musieli poświęcić pierwszy człon. Europejskie przepisy dają wyższość nazwom geograficznym nad nazwami odmian. Jedyną czerwoną odmianą uprawianą w Alzacji na większą skalę jest pinot noir. Ze względu na klimat oraz to, że najlepsze siedliska przeznacza się na białe szczepy, słynny burgundczyk daje w regionie raczej proste, codzienne wina.

Specjalnością Alzacji są wina słodkie z późnych zbiorów, vendange tardive, z gron pozostawionych długo na krzewach, tracących wodę i koncentrujących cukier (proces ten nazywa się passerillage) oraz sélection de grains nobles (SGN) z owoców dotkniętych szlachetną pleśnią.

Inny specjał regionu to crémant d’Alsace, wino musujące robione taką samą metodą jak szampan (wtórna fermentacja w butelce) z rieslinga, pinot blac, pinot gris i pinot noir, auxerois oraz chardonnay.
I wiele więcej…

Winiarska Francja to temat bez końca. Między Reims a Épernay, raptem 150 km od Paryża, w najdalej na północ wysuniętym regionie winiarskim kraju robi się najsłynniejsze wina musujące świata – szampany. Wzdłuż najdłuższej francuskiej rzeki, Loary, gromadzą się apelacje, w których powstają znakomite wina z odmian sauvignon blanc, chenin blanc, melon czy cabernet franc. Prowansja jest ojczyzną win różowych, ale nie tylko – w A.O.C. takich jak Bandol czy maleńkie Palette powstają znakomite, złożone wina czerwone. Dalej na zachód leży Langwedocja zwana często francuskim Nowym Światem, a to dlatego, że gromadzi wielu niepokornych winiarzy chętnych działać nawet wbrew regułom, byleby uzyskać smaczne wina. Podobny status ma Sud-Ouest, czyli południowy zachód Francji, gdzie kipi winiarskie życie. Mimo wielowiekowej tradycji winiarska Francja ma wciąż coś nowego do zaoferowania.

Za:

http://www.newsweek.pl/klienckie/przewo … 2,1,1.html

Ogłoszenie

#1 2017-12-10 08:37:24

Winnym szlakiem - Francja

#2 2017-12-14 08:38:52

Odp: Winnym szlakiem - Francja

Stopka